Emoties en gevoelens bij rouw partner
Onderzoek heeft aangetoond dat het overlijden van een partner behoort tot een van de emotioneel meest zware gebeurtenissen in een mensenleven. Of het een plotseling overlijden van partner is of niet, het verandert het leven voorgoed. Misschien voel je emoties die je nooit eerder hebt gevoeld, of heb je juist moeite om in de veelheid van veranderingen ĂŒberhaupt iets te voelen. Ben je moe en weet je niet wat je met jezelf, je omgeving en het leven aan moet. Valt het toekomstbeeld wat je had compleet in duigen en probeer je houvast te vinden aan van alles en nog wat. Omdat het zo belangrijk is om het vaak te benadrukken, zullen we de volgende zin in dit artikel vaker herhalen: het is okĂ© wat je voelt. Rouwverwerking om een partner doet iedereen op zijn eigen manier en is vaak een levenslang proces zonder vaste tijdlijn.
Weet dus dat rouw zich laat zich niet vangen in duidelijke fases of stappen. Ieder mens rouwt op een eigen manier. Dingen als je leeftijd, achtergrond, geloof of cultuur spelen mee in hoe je verlies beleeft. Ook de band die je had met je partner en de manier waarop je hem of haar bent verloren, kunnen de rouwverwerking extra complex maken. Wat je voelt, is dus altijd uniek en van jou.
Wil je meer weten over de symptomen van rouwverwerking en wanneer rouwtherapie wellicht iets voor je is? Lees dan het dit artikel dat wij schreven:
Wat is kenmerkend in rouw om partner?
Hoewel ieder rouwproces uniek is, en het verlies van een partner niet erger of minder erg is dan het verlies van bijvoorbeeld een ouder, zijn er naast de vele overeenkomsten ook verschillen aan te wijzen.
Uit gesprekken met mensen die hun echtgenoot verloren, kwamen veel herkenbare ervaringen naar voren. Niet iedereen zal zich overal in herkennen, maar misschien herken je jezelf in een of meerdere punten hieronder:
- Jouw partner die je het meest zou kunnen steunen en begrijpen in deze tijd, mis je nu juist nog meer
- Het misschien wel moeilijk vinden om andere partner samen gelukkig te zien
- Veranderende vriendschappen en de omgeving die steeds minder vraagt naar hoe het gaat met het verlies van jouw partner
- Het huis waar jullie woonden voelt niet meer als voorheen, misschien zou je het liefst wel weg willen of ben je juist wel meer thuis dan eerder.
- Geen ruimte kunnen hebben omdat je er moet zijn voor de kinderen
- Het gevoel dat de hele wereld âgewoon doorgaatâ en elkaar heeft, terwijl jij voor je gevoel alleen jezelf hebt
- Nadenken hoe om te gaan met je schoonfamilie en vrienden van je partner
- Inzien dat de kleine alledaagse dingen in het samenleven waardevoller waren dan je voorheen had gedacht.
- Zorgen over de toekomst (emotioneel, maar ook praktisch en financieel) en eenzaamheid hierover
- Het bed wat ineens te groot aanvoelt
- Alleen naar verjagen en feestje gaan, en de leegte dan nog meer voelen
- Een nieuwe routine zien te vinden zonder je partner en je beste vriend
- Nadenken of je ooit je hart wil of ĂŒberhaupt opnieuw zou kunnen openstellen voor iemand anders
Deze ervaringen laten zien dat het verlies van een partner niet alleen om het gemis van de persoon zelf gaat, maar ook om de leegte in het dagelijks leven, de veranderingen in relaties en de zorgen over de toekomst. Het kan troost geven om te weten dat anderen soortgelijke gevoelens ervaren, maar misschien denk je wel: hoe pak ik mijn leven weer op na overlijden partner?
In de volgende paragraaf lees je hoe rouwverwerking bij een echtgenoot werkt, en vindt je voorbeelden wat je kunt doen in dit proces.
Vind je het fijn om herkenning te ervaren in jouw rouwproces en te schrijven?
Rouwverwerking partner: wat kan helpen?
Rouwverwerking van een echtgenoot is, net zoals het verlies van je echtgenoot, groot en complex. Juist daarom kan het zijn dat je het gevoel hebt niet vooruit te komen, dat je niet weet wat je moet doen of dat je jezelf allerlei vragen stelt. Bijvoorbeeld: Hoe pak ik mijn leven weer op na overlijden partner? En wat te doen tegen eenzaamheid na overlijden partner? Het zijn vragen die veel mensen stellen, en waarop geen eenvoudig antwoord bestaat. Toch zijn er manieren die steun en houvast kunnen geven.
Geef je gevoelens de ruimte
Zoals hiervoor beschreven, kan rouwverwerking bij verlies van een echtgenoot een breed scala aan emoties en gevoelens teweegbrengen. Het helpt om emoties niet weg te duwen, maar ze juist voorzichtig toe te laten. Bijvoorbeeld door te praten met je omgeving, muziek te luisteren of voor jezelf te schrijven. Woorden geven aan je rouw en gemis kan namelijk verlichting en inzicht geven.
Als je schrijven eens een kans wilt geven, is het volgende schrijfprogramma misschien eens het proberen waard:
Zoek steun: je hoeft het niet alleen te dragen
Veel nabestaanden geven aan dat zij moeite hebben dat nu alles op hen neerkomt. De zorg voor zichzelf, eventuele kinderen, huishouden en het leven zelf. Soms is het makkelijk om alles voor jezelf te houden, simpelweg omdat er weinig mensen zijn die je begrijpen. Wij raden aan om dit niet te doen, maar bijvoorbeeld te praten met een ervaringsdeskundige, therapeut of deel te nemen aan een lotgenotengroep.
In ons artikel hulp bij rouwverwerking vind je organisaties die kosteloos steun bieden, van een luisterend oor tot professionele begeleiding.
Wat te doen tegen eenzaamheid na overlijden partner?
Een van de kenmerkende elementen in de rouwverwerking van een partner is de strijd tegen de eenzaamheid. Het kan voelen dat de eenzaamheid altijd op de achtergrond aanwezig is, zelfs als je afleiding hebt en leuke dingen aan het doen bent. Simpelweg omdat je weer alleen thuiskomt en slaapt in het bed wat te groot aanvoelt. Of tijdens de feestdagen, verjaardagen of wanneer niemand meer vraag hoe het nu met je gaat.
Vertrouw erop dat de eenzaamheid in de loop van de tijd afneemt, te meer als je zelf kleine stappen onderneemt. Maak bijvoorbeeld een wandeling met vriend of vriendin, bel een vriend, vriendin of familielid op moeilijke momenten, of houd gezamenlijke rituelen in ere. Anderen vinden troost in het creëren van nieuwe gewoontes. Wat je ook kiest, het hoeft niet groot te zijn. Juist de kleine gebaren kunnen een bron van kracht zijn.
Hoe pak ik mijn leven weer op na overlijden partner?
Het voelt vaak alsof de tijd stilstaat, terwijl de wereld om je heen doorgaat. Een nieuw ritme opbouwen kan houvast geven, maar forceer dit niet. Begin klein: een dagelijkse wandeling, een oude hobby oppakken, of juist iets doen ter nagedachtenis aan je partner. Het kan ook helpen om nieuwe herinneringen te maken naast de oude. Het leven oppakken betekent niet dat je je partner vergeet; het betekent dat je manieren vindt om verder te leven mét het gemis.
Wij schreven eerder een artikel wat je wellicht op weg kan helpen in rouwverwerking:
Professionele hulp kan steun geven
Soms is het verdriet zo overweldigend dat je het gevoel hebt het niet meer alleen te kunnen dragen. Dan kan professionele begeleiding waardevol zijn. Een rouwtherapeut of psycholoog kan samen met jou zoeken naar manieren om de pijn hanteerbaar te maken. Het vragen om hulp is geen teken van zwakte, maar juist van moed. Twijfel je of dit bij je past? Lees dan ons artikel over rouwtherapie, waarin we uitleggen welke vormen er bestaan en hoe je de eerste stap kunt zetten.
Hoe kan ik weer gelukkig worden na het overlijden van mijn partner?
Vrij vertaald zei Leonard Cohen het volgende: âIn alles zit een barst, juist daardoor kan het licht naar binnen komenâ. Rouwverwerking na overlijden partner is zoals beschreven een heftig proces. En terugkijkend waarschijnlijk een van de donkerste perioden in je leven. Maar juist door het ervaren en doorleven van deze periode – de barst – schept op enig moment wellicht de mogelijkheid om ook de andere kant van de medaille – het licht – intenser te ervaren. Weet dat alle personen die zijn of haar partner verliezen uiteindelijk weer âgelukkigâ zijn. Wel kan het zijn dat de gebeurtenis zorgt voor een herdefiniĂ«ring van wat gelukkig zijn nu voor jou betekent. Dat is onderdeel van het rouwproces. Misschien is dat juist hobby’s oppakken die je in jouw relatie nooit meer hebt gedaan, of voel je je beter als je dingen doet in nagedachtenis van je partner.
Voor andere mensen die hun partner hebben verloren kan gelden dat zij juist de morele verplichting voelen om alles uit het leven te halen en weer gelukkig te zijn na het overlijden van hun partner. Om nog meer te genieten dan voorheen, om zoveel mogelijk dingen te doen wat blijdschap brengt. Niet alleen voor zichzelf, maar ook voor de overleden partner. Zij zijn deze extra dagen immers niet meer gegeven en jij wel. Deze energie kan een mooie start zijn om het âoude levenâ gedeeltelijk achter te laten en het ânieuwe levenâ met een open hart te ervaren. En precies in dit proces, deze ervaring, ongeacht de concrete invulling en uitkomst, schuilt veelal het geluk.
Hoeveel tijd is normaal voor een nieuwe relatie na overlijden?
Iedere situatie is verschillend, en zoals we eerder schreven: het is oké wat je voelt. Als dit betekent dat je denkt gevoelens te hebben voor iemand anders of dat je dit juist helemaal niet kan voelen of wilt. Weet dat je niet de enige bent en probeer je niet te veel aan te trekken van je omgeving. Ondanks dat zij geen enkele voorstelling kunnen maken wat jij doormaakt, zullen ze toch overal een mening over hebben. Praat met mensen die je kunt vertrouwen (een goede vriend of vriendin of een therapeut) of schrijf voor jezelf op wat je voelt.
Sommige nabestaanden missen op een gegeven moment heel erg het gevoel van intimiteit en verbondenheid met iemand anders. Iemand waar ze als vrienden leuke dingen mee kunnen doen, kunnen praten over de rouwverwerking van hun partner (omdat de ander misschien hetzelfde heeft meegemaakt), of juist iemand waar ze ook fysiek intiem mee kunnen zijn.
Reflecteer vooral in jezelf wat het is wat voor jou werkt. Misschien zelfs door kleine stappen vooruit te zetten om te zien wat iedere stap met je doet. Het opnieuw openstellen van je hart is iets wat voor sommige mensen makkelijker gaat dan voor anderen. Laat je in ieder geval in dit verkennende proces niet tegenhouden door je omgeving: iedereen rouwt op zijn eigen manier en op zijn eigen tijd, en jij dus ook!
Niet de informatie gevonden die je zocht, of wil je meer informatie? We maakten ook de onderstaande artikelen over rouw:
Wil je meer weten over onze programmaâs?
